Jak zabezpieczyć swoje roszczenia z zachowku?

Powód wniósł w pozwie o zachowek o sporządzenie spisu inwentarza. Do spisu takiego wciąga się majątek oraz długi spadkodawcy z zaznaczeniem wartości każdego przedmiotu oraz wysokości długu. W spisie wskazuje się także wartość czystego spadku, z uwzględnieniem wartości rzeczy i praw spornych. Przy dokonywaniu spisu komornik powinien dążyć do zebrania wszelkich danych, które umożliwiają dokładne określenie przedmiotu i jego wartości, o czym stanowi ustawa o czynnościach komorników. Powyższe reguły zasadniczo również zapewniają prawidłowe ustalenie wartości przedmiotów wchodzących w skład majątku spadkowego, czyli również ruchomości o nieustalonym składzie i/bądź wartości, tj.: kolekcji numizmatycznej, środków na rachunku pieniężnym, obrazu Matejki. Jeżeli w konkretnym przypadku pojawiają się np przedmioty o przypuszczalnie dużej wartości (kolekcja numizmatyczna, a z pewnością także obraz Matejki), konieczne wydaje się wydanie dodatkowej opinii przez biegłego, która określiłaby ich wartość.


W przypadku środków na rachunku pieniężnym – jeżeli Powodowi nie jest znany bank, w którym spadkodawca przechowywał środki pieniężne, a wie lub przypuszcza, że takowe istniały – można wnioskować (po wydaniu postanowienia o sporządzeniu inwentarza) o wyjawienie majątku spadkowego (art. 655 i nast. k.p.c.) – jeżeli w/w środki pieniężne nie figurują w spisie. W przypadku bowiem, gdy istnieją wątpliwości, czy w spisie zostały zamieszczone wszystkie przedmioty należące do spadku, należy wnioskować właśnie o wyjawienie majątku spadkowego. We wniosku tym należy wskazać istnienie wątpliwości co do zgodności spisu inwentarza z rzeczywistym składem majątku spadkowego (opłata – 40 zł) – Sąd może nakazać spadkobiercy (na wniosek Powoda) m.in. „złożenie przedmiotów spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza, jeżeli mu są wiadome, z podaniem miejsca przechowania ruchomości i dokumentów dotyczących praw majątkowych, jak również z wyjaśnieniem podstawy prawnej tych praw”. Gdy będzie znany już bank (lub banki), w których spadkodawca posiadał na rachunkach środki pieniężne, wskazane byłoby również wniesienie wniosku o skierowanie zapytania przez Sąd do banku o stan rachunku bądź rachunków bankowych na dzień śmierci spadkodawcy.

Powód może również – co byłoby w przedmiotowej sprawie wskazane – wnieść do Sądu wniosek o zabezpieczenie roszczenia o zachowek, argumentując, że brak zabezpieczenia może uniemożliwić lub poważnie utrudnić wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia (art. 730¹ §2 k.p.c.) – uprawdopodobnienie wniosku jest bardzo ważne, gdyż w jego braku Sąd oddala wniosek. We wniosku tym należy wskazać sposób zabezpieczenia, a także sumę zabezpieczenia. Wskazana suma nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować również przewidywane koszty postępowania (art. 736 § 1 i § 2 k.p.c.) – opłata sądowa za wniosek – 50 zł.

Gdy w sprawie mamy do czynienia z roszczeniem pieniężnym, zastosowanie znajdzie art. 747 k.p.c. dotyczący zabezpieczenia właśnie takich roszczeń. Należałoby wnioskować (we wspomnianym wniosku o zabezpieczenie) o ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (art. 747 pkt 5), bądź zajęcie ruchomości. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia ustanawiające zakaz zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest podstawą wpisu w księdze wieczystej ostrzeżenia o zakazie zbywania tych praw (art. 752³ § 1 k.p.c.). Wpis dokonywany jest na wniosek uprawnionego (Powoda). Postanowienie to doręczone jest również spółdzielni mieszkaniowej, która ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną czynnościami umożliwiającymi zbycie prawa.

http://www.obligatio.home.pl/